Sama dyskusja nad projektami ws. komisji śledczych jest dla PiS-u tak kłopotliwa, że marszałek Sejmu nawet do niej nie dopuszcza. Choć partia ta wielokrotnie mówiła o pakiecie demokratycznym, to w tej kadencji pod głosowanie nie został poddany żaden z wniosków opozycji w sprawie komisji śledczej, choć na rozpatrzenie czeka obecnie 7 projektów, 2 zostały wycofane, a jeden komisja ustawodawcza uznała za niezgodny z konstytucją.
PiS z łatwością mogłoby odrzucić wszystkie wnioski opozycji – ma wszak samodzielną większość. Byłoby to jednak kłopotliwe, bo dałoby opozycji polityczne paliwo do formułowania zarzutów, iż rządzący nie chcą wyjaśnienia sprawy SKOK-ów czy zakupu Caracali. Platforma – mając większość – odrzucała wnioski opozycji, PiS uznało, że bezpieczniej jest “zamrażać” projekty.
W tej kadencji w Sejmie pod obrady został poddany tylko jeden wniosek dot. komisji śledczej – ws. afery Amber Gold, złożony przez klub PiS. Pozostałe wnioski – złożone przez różne kluby opozycyjne – są zatrzymywane na etapie opiniowania przez Biuro Analiz Sejmowych i Biuro Legislacyjne. Rekordem jest projekt ws. komisji śledczej do zbadania działań operacyjnych służb specjalnych wobec dziennikarzy, który czeka od lutego 2016 roku.
Projekty zazwyczaj są zwracane do przedstawiciela wnioskodawców z prośbą o odniesienie się do opinii BL i BAS. To jedna z klasycznych metod na blokowanie niewygodnych inicjatyw – opozycja nie może nawet złożyć wniosku o uzupełnienie porządku obrad, bo projekt nie ma nadanego numeru druku sejmowego. Na rozpatrzenie czeka m.in. wniosek o powołanie komisji ws. sprawy śmierci Igora Stachowiaka.
W PiS nie ma politycznej woli do rozpatrzenia tych projektów, choć – gdy wymagał tego partyjny interes – przez Sejm w błyskawicznym tempie przepychano kluczowe dla partii rządzącej ustawy czy przyjmowano uchwały unieważniające wybór sędziów TK. Zresztą w przeszłości sejmowe organy zwracały uwagę na niekonstytucyjność niektórych projektów, które potem i tak były uchwalane.
Partia rządząca wyciągnęła wnioski z poprzednich kadencji – sama debata nad wnioskami przykrywałaby inne tematy i dawała opozycji paliwo do działania, więc lepiej w ogóle nie dopuścić do rozpatrzenia wniosków. Czym bliżej wyborów, tym mniejsza będzie szansa na poddanie pod głosowanie jakiegokolwiek projektu ws. komisji śledczej. Chyba, że z inicjatywą wyjdzie samo PiS.
*****
25 lutego 2016 roku PO złożyła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej do zbadania działań operacyjnych służb specjalnych wobec dziennikarzy. 8 marca 2016r. skierowano projekt do opinii prawnej BL i BAS, a 5 września 2016r. – zwrócono się do przedstawiciela wnioskodawców o odniesienie się do opinii BL i BAS
21 lipca 2016 roku PO złożyła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. SKOK-ów. 5 września 2016r. projekt skierowano do opinii prawnej BL i BAS, a 23 września 2016r. – zwrócono się do przedstawiciela wnioskodawców o odniesienie się do opinii BL i BAS
21 października 2016 roku PO złożyła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. Caracali. 3 listopada 2016r. projekt został skierowany do opinii prawnej BL i BAS, od tego czasu nie ma aktualizacji o postępie prac
12 grudnia 2016 roku grupa kilku opozycyjnych klubów zgłosiła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. reprywatyzacji. Tego samego dnia projekt skierowano skierowany do opinii prawnej BL i BAS, a 12 maja 2017r. skierowano do opinii komisji ustawodawczej, która stwierdziła niezgodność z konstytucją
8 lutego 2017 roku PO złożyła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. SKOK-u Wołomin. 10 lutego 2017r. projekt skierowano do opinii prawnej BL i BAS, a 22 marca 2017r. zwrócono się do przedstawiciela wnioskodawców o odniesienie się do opinii BL i BAS
10 maja 2017 roku grupa kilku opozycyjnych klubów zgłosiła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. Caracali. 12 maja projekt skierowano do opinii prawnej BL i BAS, od tego czasu nie ma aktualizacji o postępie prac
26 maja 2017 roku PO złożyła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej dot. śmierci Igora Stachowiaka. 7 czerwca 2017r. projekt skierowano do opinii prawnej BL i BAS i podobnie, jak wyżej, nie ma aktualizacji o postępie prac
13 czerwca 2017 roku grupa kilku opozycyjnych klubów zgłosiła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. SKOK-ów. 20 czerwca projekt skierowano do opinii prawnej BAS i BL
Ponadto 6 października 2016 roku grupa kilku opozycyjnych klubów zgłosiła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. reprywatyzacji, który został wycofany 19 października (prawdopodobnie część posłów wycofało podpisy)
Z kolei 13 lipca 2016 roku Nowoczesna zgłosiła projekt uchwały ws. powołania komisji śledczej ds. SKOK-ów, który wycofano 20 czerwca 2017 roku – wcześniej projekt skierowano do BL i BAS, a następnie zwrócono się do wnioskodawców o odniesienie się do uwag
Dla porównania – projekt uchwały ws. komisji śledczej ds. Amber Gold wpłynął 4 lipca 2016r. roku, tego samego dnia skierowano go do I czytania, które odbyło się 2 dni później. Już 19 lipca Sejm przyjął wniosek o powołanie komisji, czyli cały proces legislacyjny przeprowadzono w trochę ponad 2 tygodnie
Fot. Sejm